Namiotowa 43, 94-218 Łódź

kontakt@srzednicki.org

+48 501 483 457

Fundacja im. Stanisława Pomian-Srzednickiego

„…czułem w sobie przecież tyle sił
i energii

iż oglądałem się na wszystkie strony,
czy nie mógłbym być w czym jeszcze
pożytecznym społeczeństwu…”

Stanisław Pomian-Srzednicki, ,,Moje wspomnienia”

Stanisław Tadeusz Zygmunt
Srzednicki h. Pomian
 
Urodził się 8 maja 1840 r. w Brańszczyku jako ostatnie dziecko szlachciców Wincentego i Pe-troneli z Ostrzykowskich, h. Brodzic. W 1843 r. umarła jego matka, a w 1846 r. chory na tyfus ojciec. Opiekę nad nim rada familijna powierzyła wujowi ks. Bonifacemu Ostrzykowskiemu, proboszczowi Brańszczyka.
 
W 1849 r. posłany został do Szkoły Powiatowej w Pułtusku, w której rokrocznie otrzymywał promocję z wyróżnieniem. Cztery lata później wstąpił do V klasy Instytutu Szlacheckiego w Warszawie, elitarnej i kosztownej szkoły średniej dla młodzieży szlacheckiej Królestwa Polskiego. Ukończył ją w 1856 r. i wyjechał na studia prawnicze najpierw do Moskwy, na ostatni zaś rok do Petersburga. W czasie studiów utrzymywał się dzięki wsparciu finansowemu swoich Wujów. Po złożeniu rozprawy uzyskał
30 listopada 1861 r. z wynikiem bardzo dobrym, tytuł kandydata prawa.
 
Po powrocie do Królestwa Polskiego rozpoczął aplikację sądową przy Sądzie Pokoju i Sądzie Policji Poprawczej w Pułtusku, którą po niespełna roku przeniósł do Sądu Kryminalnego w Warszawie. Ukończył ją w 1862 r. w Wydziale Hipotecznym Miejskim przy Trybunale Cywilnym w Warszawie. 25 października tr. Komisja Rządowa Sprawiedliwości zamianowała go pisarzem Sądu Pokoju w Krasnymstawie.
 
 
W czasie Powstania Styczniowego sprawował na mocy przepisów nadzwyczajnych sąd doraźny w okręgu lubelskim. W 1866 r. otrzymał awans na podsędka. Wkrótce potem poznał siostrę kolegi z czasów nauki w Instytucie Szlacheckim – Bronisławę Krassowską, którą poślubił 14 lipca 1869 r. w Krakowie. 1 lipca 1870 r. urodziła mu się córka Maria. Rok później skierowany został na posadę asesora w Sądzie Kryminalnym w Lublinie. W 1873 r. został mianowany podprokuratorem.
 
W 1874 r. powrócił do Warszawy jako pisarz Sądu Kryminalnego w Warszawie – w tym samym roku 10 kwietnia urodziła mu się druga córka Janina. Rok później objął posadę referenta
w Komisji Rządowej Sprawiedliwości, a w 1876 r. został urzędnikiem do specjalnych poruczeń.
 
Wskutek reformy unifikacyjnej sądownictwa mianowany został w 1876 r. członkiem nowoutworzonego Sądu Okręgowego Piotrkowskiego. Sąd ten zawdzięcza m.in. jego pracy wysoki poziom merytoryczny wydawanych wyroków oraz swoją renomę. W 1891 r. objął w nim posadę towarzysza prezesa, zawiadującego pierwszym wydziałem cywilnym.
 
Przez cały okres pobytu w Piotrkowie zaangażował się w działalność dobroczynną. Intensywnie działał na polu upowszechniania czytelnictwa, oświaty wśród najbiedniejszych (szczególnie dzieci) i przysposobienia do pracy (także kobiet).
 
 
Był inicjatorem, członkiem i prezesem oraz honorowym patronem wielu instytucji, z których wymienić warto zwłaszcza Piotrkowskie Towarzystwo Dobroczynności dla Chrześcijan oraz liczne stowarzyszenia kupieckie i handlowe. Wspierał je swoją wiedzą i doświadczeniem oraz finansowo.
 
Na początku XX wieku rozpoczął prowadzenie pamiętnika, który pt. „Moje wspomnienia” wydany został w 2018 r. nakładem Fundacji jego imienia. W czasie pierwszej wojny światowej nie ewakuował się wraz z rosyjską administracją, mimo groźby utraty uposażenia sędziowskiego. Włączył się wówczas w prace Komitetu Obywatelskiego, organizującego okupacyjną codzienność.
 
U progu niepodległości Tymczasowa Rada Stanu Królestwa Polskiego nominacją z 25 sierpnia 1917 r. mianowała go Pierwszym Prezesem Sądu Najwyższego. Urząd objął 1 września tr. i sprawował go do 28 lutego 1922 r. W stan spoczynku przeszedł z powodów zdrowotnych
w wieku 82 lat, mimo usilnych próśb współpracowników o pozostanie w czynnej służbie. Emeryturę spędził w Piotrkowie, wciąż aktywny na niwie społecznikowskiej.
 
Zmarł 16 marca 1925 r. w Piotrkowie, mając za sobą 62 lata czynnej służby sądowej. Został pochowany na Starym Cmentarzu Rzymsko-Katolickim w Piotrkowie Trybunalskim kw. 11-V-1
 
opracował Eryk Zywert
 Zobacz życiorys

Jak do nas trafić

Aktualności